TILLÖGUR FLOKKS FÓLKSINS FYRIR SÍÐARI UMRÆÐU UM FJÁRHAGSÁÆTLUN REYKJAVÍKURBORGAR 2020-2024
Flokkur fólksins leggur fram eftirfarandi tillögur að breytingum á fjárhagsáætlun Reykjavíkurborgar fyrir árið 2020.
F-1 Biðlistar vegna þjónustu við börn (SFS)
Lagt er til að fjárheimildir skóla- og frístundssviðs verði hækkaðar um 40,5 m.kr. til þess að vinna niður biðlista í þjónustu við börn. Lagt er til að sú leiði verði farin að ráða inn hóp fagfólks tímabundið til að taka niður biðlistann. Ráðnir verði 2 sálfræðingar til viðbótar og einn talmeinafræðingur til eins árs til að byrja með fyrir leik- og grunnskóla. Gert er ráð fyrir að kostnaður fyrir þessi þrjú stöðugildi nemi 40,5 m.kr. sem fjármagnað verði með tilfærslu af liðnum ófyrirséð, kostn.st. 09205.
Greinargerð
Það eru biðlistar alls staðar, börn bíða mánuði og jafnvel ár eftir að fá nauðsynlega þjónustu. Bið eftir skólaþjónustu, fyrstu og frekari þjónustu eru tæp 900 börn samkvæmt nýjum tölum frá velferðarsviði. Hér er m.a. verið að bíða eftir sálfræðiviðtölum og eftir að fá greiningar sem kennarar, fagfólk og foreldrar telja nauðsynlegar fyrir barnið til að hægt sé að skilgreina þjónustuna og miða hana út frá einstaklingsþörfum. Það er mikilvægt að svo kölluð frumgreining sem veitt er af skólasálfræðingum tefjist ekki enda er slík greining inngöngumiði í aðrar ítarlegri greiningar sem veittar eru af ríkinu í þeim tilfellum sem þess er talið þörf.
Með því að ráð fleira fagfólk inn til skamms tíma til að ná niður biðlistum er hægt að byrja með hreint borð hvað þennan hóp varðar í það minnsta Í framhaldi er þess vænst að með hagræðingu og breyttu skipulagi á vinnu og aðsetri sálfræðinga sé hægt að sporna við að biðlistar myndist í þeim mæli sem nú er og hafa verið árum saman. Borgarfulltrúi Flokks fólksins hefur lengi talað fyrir því að aðsetur skólasálfræðinga sé í skólunum en ekki á þjónustumiðstöðvum. Í skólunum eru sálfræðingarnir í nálægð við börnin og til stuðnings og ráðgjafar við kennara og starfsfólk. Með þeim hætti má telja víst að þeir komist einnig yfir fleiri verkefni enda fer tími í að aka á milli þjónustumiðstöðva og skóla.
Biðlistar eru í alla þjónustu við börn sem borgin veitir enda hafa þarfir barna ekki verið í forgangi hjá þessum né síðasta meirihluta. Bið er slæm fyrir börn og foreldra þeirra og óvissan ekki síður erfið. Börn og aðrir viðkvæmir hópar eiga einfaldlega ekki að þurfa að bíða. Hér eiga valdhafar að sjá sóma sinn og forgangsraða fjármunum í þágu þjónustu við fólkið. Við eigum að geta gert kröfu um að börn hafi gott aðgengi að allri þjónustu borgarinnar þar með talið sálfræðiþjónustu skólanna. Barn sem þarf að bíða lengi eftir þjónustu fagaðila eða fær ekki aðstoð við hæfi er í mun meiri áhættu með að grípa til örþrifaráða eins og sjálfsskaða eða þaðan að af enn verra.
F-2 Fríar skólamáltíðir fyrir börn í leik- og grunnskólum (SFS)
Flokkur fólksins leggur til að borgarstjórn samþykki að öll börn í leik- og grunnskóla fái fríar skólamáltíðir. Tillagan felur í sér að fjárheimildir skóla- og frístundssviðs verði hækkaðar um 1.605 m.kr. vegna tekjulækkunar.
Lagt er til að tekjulækkun sviðsins sem áætlað er að nemi um 1.606 m.kr.á ári og þeim kostnaði sviðsins sem tillagan útheimtir verði fjármögnuð af handbæru fé þar sem ljóst þykir að liðurinn ófyrirséður ræður ekki við útgjaldaraukningu af þessar stærðargráðu. Jafnframt er lagt til að fjárfestingar ársins 2020 verði lækkaðar um sömu fjárhæð eða 1.605 m.kr. og sem felur í sér að sjóðsstaða borgarinnar helst í jafnvægi. Í þeirri áætlun sem nú er verið að leggja fram til síðari umræðu er áætlað að 19,5 milljarðar króna fari í fjárfestingar en nái tillagan fram að ganga lækki þær í 17,9 milljarða króna. Lagt er til að eignaskrifstofunni verði falið að forgangsraða fjárfestingum upp á nýtt í samvinnu við umhverfis- og skipulagssvið með þetta í huga.
Greinargerð
Eins og vitað er búa mörg börn við mismunandi aðstæður hvað varðar efnahag foreldra. Sum búa við sára fátækt og eru því svöng í skólanum. Eina leiðin til að tryggja að ekkert barn sé svangt í skólanum er að þau fái fríar skólamáltíðir. Flokkur fólksins leggur jafnfram til að leitað verði leiða til að spara í rekstri til að koma á móts við útgjöld sem fríar skólamáltíðir kalla á. Leitað verði leiða til að minnka matarsóun og þar með lækkka kostnað mötuneyta. Í ljós hefur komið í rannsóknum að mun meiri matarsóun er í íslenskum grunnskólum en í nágrannalöndunum. Daglega eru yfirfullir ruslastampar af matarafgöngum í skólunum. Með átaki gegn matarsóun er hægt að draga kostnað við máltíðir skóla niður á sama tíma og hugað er að umhverfismálum. Einn liður í að draga úr matarsóun er að leyfa börnum um leið og þau hafa aldur og þroska til, að skammta sér sjálf á diskinn og einnig að börnin skrá niður hvað og hversu mikið þau leifa. Í að leyfa börnum að taka virkan þátt í að draga úr matarsóun er líklegt til að draga úr matarsóun. Mikilvægt er að börn sitji við sama borð þegar kemur að grunnþörfum eins og að fá að borða. Efnahagsstaða foreldra er misjöfn. Börnum á ekki að vera mismunað vegna fjárhagsstöðu foreldra þeirra. Fordæmi er nú þegar fyrir fríum skólamáltíðum eða lækkun gjalds skólamáltíða í öðrum sveitarfélögum og ætti Reykjavík ekki að láta sitt eftir liggja.
F-3 Styrkir til dagforeldra (SFS)
Flokkur fólksins leggur til að styrkir til dagforeldra verði hækkaðir um 15%. Um er að ræða leigustyrk, styrk vegna ákveðins fjölda barna og aðstöðustyrk. Tillagan felur í sér að fjárheimildir skóla- og frístundasviðs verði hækkaðar um 61,4 m.kr. Viðbótarútgjöld verði fjármögnuð með lækkun á fjárheimildum til menningar- og ferðamálasviðs um sömu fjárhæð, nánar tiltekið verði fjárheimildir til annarrar menningarstarfsemi kostn.st. 03550 lækkaðar um 25 m.kr., til landnámssýningar kostn.st. 03710 lækkaðar um 25 m.kr. og fjárheimildir til listaverka á opnum svæðum kostn.st. 03350 lækkaðar um 12,1 m.kr.
Greinargerð
Bilið sem átti að brúa milli dagforeldra og ungbarnaleikskóla hefur ekki verið brúað. Á meðan verið er að brúa þetta margumrædda bil þarf að styðja við bakið á dagforeldrum ef stéttin á ekki að þurrkast út. Lagt er til að dagforeldrum verði greiddir út þeir styrkir sem nefndir hafa verið að gætu hjálpað dagforeldrum og stutt við bakið á þeim á meðan þetta millibilsástand varir. Styrkir sem nefndir hafa verið eru:
- Dagforeldrar sjálfir hafa nefnt leigustyrk til þeirra sem eru að leigja dýra gæsluvelli á vegum borgarinnar
- Einnig að bjóða dagforeldrum sem að ekki eru með 4-5 börn viðbótarniðurgreiðslu til áramóta
- Aðstöðustyrk sem var samþykktur en síðan ákveðið að yrði ekki greiddur í bráð. Þessi styrkur myndi hjálpa þeim dagforeldrum sem ekki hafa náð að fylla í plássin sín.
Haustið sem nú hefur kvatt hefur verið einstaklega erfitt fyrir dagforeldra. Þeir vita ekki endilega hversu mörg börn eru hjá þeim í næsta mánuði. Stundum bjóða leikskólarnir pláss með stuttum fyrirvara. Dagforeldrar geta því staðið uppi um mánaðamót með einungis hluta af laununum sem þeir gerðu ráð fyrir að hafa. Þeir dagforeldrar sem eru ekki með laus pláss geta síðan ekki tekið við nýjum börnum fyrr en eldri börnin komast inn á leikskóla. Leikskólar Reykjavíkurborgar innrita börn yfirleitt einungis að hausti og því er mjög erfitt að fá laust pláss hjá dagforeldri eða á ungbarnaleikskóla á öðrum tíma ársins en á haustin.
Margir dagforeldrar hafa áratuga starfsreynslu hjá borginni. Sveitarfélagið Reykjavík hefur brugðist þessum hópi að mati margra, stéttinni, foreldrum og börnum sem reiða sig á þjónustuna. Haustið hefur verið sérlega slæmt fyrir dagforeldrana og verður vorið slæmt fyrir foreldrana sem leita nú að dagforeldrum fyrir börn sín. Í vor munu margir foreldrar spyrja „hver á að passa barnið mitt svo ég komist út að vinna“?
F-4 Opnun á göngugötum í miðbænum
Flokkur fólksins leggur til að opna aftur göngugötur fyrir umferð a.m.k. þar til að framkvæmdir hefjast og nota tímann sem framundan er til að ræða við rekstraraðila á svæðinu
Greinargerð
Ákveðið hefur verið að fresta framkvæmdum í tengslum við göngugötur á Laugavegi og nágrenni í um það bil ár. Flokkur fólksins leggur til að götur sem nú hafa verið lokaðar í miðbænum verði opnaðar aftur fyrir bílaumferð að minnsta kosti þar til frekari ákvarðanir hafa verið teknar um framkvæmdir. Á tímanum verði rekstraraðilum á svæðinu og öðrum sem telja sig eiga hagsmuna að gæta boðið upp á alvöru samráð. Kannaðar verða forsendur þeirra sem lúta að rekstri en dregið hefur mikið úr verslun ákveðinna verslana og fyrirtækja eftir að götur voru gerðar að göngugötum og lokaðar alfarið fyrir umferð.
Ekkert er gert ráð fyrir útgjaldarauka vegna þessarar tillögu nema einhverju smáræði sem kostar að fjarlægja hindranir til þess að bílar geti ekið göturnar á ný.
F-5 Ráðstöfun innri leigu í viðhaldskostnað
Flokkur fólksins leggur til að borgarstjórn samþykki að tryggja að þeim hluta innri leigu sem innheimtur er vegna áætlaðs viðhaldskostnaðar verði varið til raunverulegs viðhalds og að á hverju þriggja ára tímabili fari fram uppgjör sem sýni fram á að allt innheimt viðhald hafi verið fært út til greiðslu á raunverulegu viðhaldi.
Greinargerð
Bókfærð innri leiga á fasteignum skólanna til eignasjóðs nemur 8,5% af stofnverði viðkomandi fasteignar. Þar af er 1,5% eyrnamerkt til að sinna viðhaldi fasteignarinnar. Sé þeirri fjárhæð sem innheimt er til að standa undir viðhaldi ekki varið til raunverulegs viðhalds má tala um að það safnist upp viðhaldsskuld. Það hefur orðið raunin eftir hrun þar sem viðhald fasteigna borgarinnar hefur verið af skornum skammti. Afleiðingarnar eru að viðhaldsþörf hefur safnast upp í skólunum og er nú svo komið að margar byggingar eru ýmist skemmdar eða þurfa miklar viðgerðir. Nægir jafnframt að nefna ábendingar frá innri endurskoðun um að ósamræmi sé á milli þess sem fram kemur í forsendum fyrir viðhaldi eigna í útreikningi á innri leigu og þeirri upphæð sem fer í raunverulegt viðhald. Í skýrslum sínum hefur innri endurskoðandi bent á að endurskoða þurfi forsendur fyrir útreikningi á innri leigu miðað við þau markmið sem innri leigu er ætlað að standa undir.
Flokkur fólksins leggur áherslu á að eignasjóður geri skýra grein fyrir því í fjárhagsáætlun í hvað innri leigan fari, hversu stór hluti innri leigu fari í
- raunverulegt viðhald og endurbætur og
- byggingu nýs húsnæðis.
Þannig verði hægt að lesa út hve stór hluti innri leigunnar fari í raunverulegan húsnæðiskostnað og hvaða hluti fara bara í afborganir af lánum, eða önnur verkefni s.s. bragga í Nauthólsvík og Gröndalshús.
Aðrar bókanir sem lagðar voru fram á fundi borgarstjórnar 3. desember
Fyrri bókun Flokks fólksins við liðnum Fjárhagsáætlun Reykjavíkurborgar 2020; síðari umræða.
Allar tillögur Flokks fólksins til breytinga hafa verið felldar. Hvernig á að túlka slíkt? Hér er barist fyrir því að ná niður biðlistum, hvernig getur það ekki hugnast meirihlutanum? Af hverju verða börn, fatlaðir og eldir borgarar að bíða eftir þjónustu, af hverju eru þessir hópar látnir mæta afgangi þegar þeir þurfa sérstaka aðstoð? Stórt er spurt en fátt um svör. Tillögur um gjaldfrjálsar skólamáltíðir og styrkir til dagforeldra var sömuleiðis hent. Hér er aðeins verið að tala um að ráða tvo sálfræðinga til tímabundinna starfa til að stytta biðtíma barna eftir nauðsynlegri þjónustu. Dagforeldrar segja meirihlutann vera að ganga að stéttinni dauðri. Eru það þakkir borgarinnar til þessarar stéttar? Með þessari afgreiðslu finnst Flokki fólksins meirihlutinn í borginni sýna fólki vanvirðingu. Skilaboðin eru, þið getið beðið. Fram kom í botnlausum hrósræðum meirihlutans um sjálfa sig skilaboðin „við vitum betur en þið hvernig gera á þessa borg góða“. Þessi skilaboð kjarnast vel í samskiptum meirihlutans við foreldra og íbúa Staðarhverfis, Miðbæjarfélagið, hagsmunaaðila og vina Elliðarárdalsins, rekstraraðila Hverfisgötu svo fátt sé upp talið. Fram undan er nýtt ár, þriðja ár þessa kjörtímabilsins. Borgarfulltrúi Flokks fólksins vænti þess að fá hlustun á mál sín sem lögð eru fram með fjölda manns að baki sem vonaði að þeim yrði tekið vel en varð ekki kápan úr því klæði.
Síðari bókun Flokks fólksins við liðnum Fjárhagsáætlun Reykjavíkurborgar 2020; síðari umræða.
Borgarfulltrúi Flokks fólksins hefur lagt fram ýmsar tillögur sem snúa að því að bæta þjónustu og liðka fyrir aðgengi að borginni svo allir geta notið hennar. Það hugnast þessum meirihluta ekki. Þessi meirihluti sýnir ákveðna fordóma gagnvart fjölskyldufólki í úthverfum sem þarf að nota bíl í sínu daglega lífi. Í þessari fjárhagsáætlun er aftur ítrekað að ekki er tekið nægjanlega tillit þeirra hópa sem minnst mega sín. Það tekur á að svo margir, sem raun ber vitni, eiga um sárt að binda í svo ríkri borg sem Reykjavík er. Flokkur fólksins vill sjá næstu fimm árin í borginni með öðrum hætti en meirihlutinn leggur upp með. Flokkur fólksins vill að börn, öryrkjar og eldri borgarar fái fullan forgang. Minnt er á að nýlega er búið að skrifa undir samning um stuðning félagsmálaráðuneytisins við innleiðingu á verkefninu Barnvæn sveitarfélög. Ekki hefur verið farið vel með útsvarsfé borgarbúa. Nærtækast er bruðlið með kostnað við borgarstjórnarfundi. Borgin státar af góðu gengi þótt skuldastaða hafi versnað. Þjónustu er víða ábótavant. Væri betur haldið á spilunum fjárhagslega væri hægt að draga úr lántöku og vinna á biðlistum. Vandi skóla- og frístundasviðs er augljós og hvernig óskir skóla hafa verið hunsaðar er óásættanlegt.
Bókun Flokks fólksins við liðnum Fimm ára áætlun Reykjavíkurborgar 2020-2024; síðari umræða
Borgarfulltrúar meirihlutans hafa tjáð sig um skoðanir sínar. Það er dapurt að hlusta á lýsingu á aðferðarfræði sem felur í sér að útiloka einn þjóðfélagshóp, þann sem þarf að nota bíl. Talað er eins og borgarlína sé komin og að almenningssamgöngur séu fullnægjandi. Sagt er að enginn eigi að þurfa bíl til að sækja sér opinbera þjónustu. Allt skuli rafrænt. Flokki fólksins blöskrar þessi rörsýn, meinloka og hvernig farið er í að loka leiðum og möguleikum áður en aðrir valmöguleikar liggja fyrir. Eru börnin send og sótt rafrænt í leikskólann? Hvernig eiga fjölskyldur að koma börnum sínum í og úr leikskóla/skóla/tómstundum, koma sér í og úr vinnu og sinna ýmsum erindum þegar þær geta ekki lengur nota bíl sinn nema á afmörkuðum svæðum. Enn eru mörg ár í borgarlínu og strætókerfið er ófullnægjandi. Þessu fólki er gert ómögulegt að búa í úthverfum, eiga börn og sækja vinnu miðsvæðis sem bráðum verður lokað bílum. Áhersla meirihlutans í þessum málum er röng. Nær væri að setja orku, tíma og fé í beina þjónustu við fólkið í borginni. Tímabært er að setja niður og ræða við fólk sem telur að meirihlutinn hafi brugðist sér, jafnvel svikið sig. Miklu var fórnað hjá sumum flokkum fyrir völdin. Loforð um fögur fyrirheit eru mörg fyrir bí.
Bókun Flokks fólksins við 6. lið fundargerðar skóla- og frístundaráðs vegna afgreiðslu tillögu að tekjutengja frístundargjald til að létta undir með efnalitlum foreldrum.
Tillagan var felld
Ekki er gott að átta sig á þankagangi meirihlutans í skóla- og frístundarráði þegar tillaga eins og þessi er felld. Hér er um að ræða tillögu sem leiða myndi til þess að hjálpa þeim foreldrum sem verst eru staddir. Öll vitum við að þegar hækka á laun, eða draga úr skerðingum kemur það oft þeim sem eru verst settir minnst til góða. Fólk sem er í góðum efnum vill einnig oft borga meira. Þess vegna er nauðsynlegt að tekjutengja hluti stundum eins og þessi tillaga fjallar um en lagt var til að tekjur foreldra/forsjármanna hafi bein áhrif á gjaldskrá frístundaheimila. Hér er um frístundarheimili að ræða, dvöl sem er börnum nauðsynleg til að foreldrar geti unnið úti. Kostir við að tekjutengja eru að það fólk sem virkilega þarf aðstoðina fá hana en hinir ekki. Séraðgerða er þörf til að hjálpa þeim verst settu. Almenna reglan ætti að vera sú þeir sem eru fátækir eiga ekki að borga eins mikið og þeir efnaðri. Núna er hópur að störfum sem skoðar sárafátækt og mættu tillögur sem lúta að leiðum til að jafna kjör borgarbúa gjarnan vera vísað í hópinn til frekari útfærslu í stað þess að vera felldar.